در دهه‌های اخیر دغدغه‌های جدیدی در زندگی افراد مخصوصا در کشورهای صنعتی به وجود اومده. بر خلاف قرن‌های قبل که تولید محصول و ثروت بیشتر، بزرگترین ارزش به حساب میومد، امروزه افراد نگرانی‌های دیگه‌ای هم دارن.
مخصوصا در ۵۰ سال اخیر که آلودگی‌های زیست محیطی و تغییرات اقلیمی تاثیرات خودش رو در زندگی افراد نشون داده، دلایل زیادی برای نگرانی برای آینده وجود داره.
به طور خلاصه برخی از تاثیرات زیست محیطی که تغییرات اقلیمی بر زندگی ما گذاشته عبارتند از:
- افزایش سطح آب دریاها: این موضوع تا حد زیادی زندگی افراد در مناطق ساحلی رو به خطر میندازه.
- تغییرات الگوی بارش: بارش باران کمتر در مناطقی که همیشه پر باران بوده، زندگی افراد و کشاورزی در اون مناطق رو به شدت با مشکل مواجه می‌کنه. همچنین بارش باران‌های شدید در فصل تابستون میتونه باعث ایجاد سیل بشه.
- کمبود منابع آب: واضحه که با تغییر الگوی بارش، منابع آب در دسترس جوامع کمتر میشه و همین مورد تمام جنبه‌های زندگی رو تحت تاثیر قرار میده.
- افزایش دمای کره زمین: شاید مهم‌ترین تاثیر تغییرات اقلیمی همین افزایش دمای کره زمین باشه که خیلی از گونه‌های گیاهی و جانوری رو تهدید می‌کنه.
صنایع آلوده کننده محیط زیست
با توجه به الگوهای امروزی صنایع در همه دنیا شاید به سختی بشه صنعتی رو پیدا کرد که تاثیر مخربی بر محیط زیست نداشته باشه. اما صنایع زیر رو شاید بشه مخرب‌ترین صنایع دونست.
- صنعت نفت و گاز
- صنعت برق
- صنعت حمل و نقل
- صنعت کشاورزی
- صنایع تولیدی مثل تولید فولاد، کاغذ، سیمان و …
برای جلوگیری از آلودگی بیشتر چه کاری میشه کرد؟
مشخصه ما مردم عادی هم با تغییر الگوی مصرف خودمون میتونیم تا حد قابل توجهی این آلودگی‌ها رو کاهش بدیم. این روند همونطور که گفته شد در دهه‌های اخیر در کشورهای صنعتی و ثروتمندتر تا حدودی تونسته تغییراتی ایجاد کنه.
یکی از صنایعی که ما به شکل روزمره با اون در ارتباطیم و تاثیر نسبتا مهمی در آلودگی‌های زیست محیطی داره صنعت پوشاکه.
نقش صنعت پوشاک در آلودگی های زیست محیطی
صنعت مد و فشن و پوشاک علی رغم ظاهر جذاب و زیبایی که داره، معمولا حجم زیادی از آلودگی رو ایجاد می‌کنه. صنعت پوشاک با توجه به حجم بالای تولید، مقدار زیادی از منابع در دسترس رو استفاده می‌کنه. در واقع این صنعت با استفاده زیاد از انرژی (عمدتاً برق) و همچنین حجم زیاد دور ریز، نقش زیادی در تغییرات اقلیمی داره.
به همین دلیل در سال‌های اخیر روند جدیدی به وجود اومده که ما معمولا اون رو به عنوان مد پایدار می‌شناسیم.
تعریف مد پایدار
مد پایدار، که به اون مد سبز یا مد اخلاقی هم گفته میشه، فلسفه‌ای فراتر از صرفاً شیک پوشی داره. این رویکرد بر تولید، مصرف و استفاده از لباس به شکلی مسئولانه و سازگار با محیط زیست تمرکز داره، در واقع مد پایدار سعی می‌کنه تمام فرایند تولید، توزیع، مصرف و دفع پوشاک رو با کمترین آلودگی ممکن پیش ببره. البته این فلسفه فقط بر روی تاثیرات زیست محیطی تمرکز نداره و عدالت اجتماعی و حقوق حیوانات رو هم شامل میشه.
اما برای دستیابی به این هدف، مد پایدار جنبه‌های مختلفی داره که در ادامه در مورد اون‌ها صحبت می‌کنیم.
مواد اولیه دوست‌دار محیط زیست
در مد پایدار سعی میشه از مواد اولیه‌ای استفاده بشه که بیشترین سازگاری رو با محیط زیست داشته باشن.
پارچه‌های قابل بازیافت: برخی از انواع پارچه‌ها قابل بازیافتن و دوباره میتونن به چرخه تولید برگردن و به همین دلیل در بین طرفداران مد پایدار جایگاه ویژه‌ای دارن.
پارچه‌های الیاف طبیعی: پارچه‌هایی که از محصولات طبیعی و گیاهی تولید میشن، بهترین انتخاب برای استفاده در پوشاک هستن.
پارچه‌های با کیفیت: لباس‌هایی که بشه برای مدت زمان طولانی استفاده کرد و یا حتی بعد از مدتی استفاده به فرد دیگه‌ای داد، حجم تولید پوشاک رو کم می‌کنه و از این جهت میتونه به محیط زیست کمک کنه. وبسایت سارابارا هم با افزایش کیفیت پارچه‌ها سعی در نزدیک شدن به این فلسفه در تولید پوشاک دارد.
توجه به حقوق کارگران
از مهم‌ترین موضوعاتی که در مد پایدار مورد توجه قرار میگیره، توجه به حقوق کارگران و محیط کاریه. از اونجایی که بخش زیادی از پوشاک امروز جهان در کشورهای فقیر و یا در حال توسعه شرق آسیا تولید میشه، معمولا کارگران این کارخانه‌ها شرایط خوبی ندارن.
در برخی از این کشورها کارگران صنعت پوشاک با کمترین حقوق و محیط کاری کاملا نامناسب کار می‌کنن.
طرفداران مد پایدار با برگزاری کمپین‌هایی سعی می‌کنن کمپانی‌های بزرگ رو مجبور به رعایت حقوق کارگران کنن.
یکی از مهم‌ترین این کمپین‌ها علیه کمپانی بزرگ نایک انجام شد تا مدیران این شرکت رو مجبور به رعایت حقوق کارگران خودش کنه.
کاهش ضایعات تولید
یکی دیگه از جنبه‌های مد پایدار به حداقل رسوندن ضایعات در فرایند تولید و استفاده است. به همین دلیل در این فلسفه استفاده طولانی مدت و چند باره از لباس‌ها به نوعی ارزش به حساب میاد.
بر خلاف جریان اصلی مد که در بازه‌های زمانی کوتاه مدت سعی می‌کنه نیازهای جدیدی در افراد ایجاد کنه.
شفافیت فرایندها
طرفداران مد پایدار از کمپانی‌ها انتظار دارن فرایندهای تولید و توزیع خودشون رو تا حد ممکن شفاف کنن که بشه به این ترتیب با نظارت بر اون‌ها، مشکلات فرایندها، به کمترین میزان ممکن برسه.
مزایای مد پایدار
حالا که با جنبه‌های مختلف مد پایدار آشنا شدیم بهتره در مورد مزایا اون هم صحبت کنیم.
مراقبت از محیط زیست: همونطور که قبلا هم اشاره شد، مهم‌ترین بخش مد پایدار کاهش آلودگی‌ها و حفاظت از محیط زیسته. به این ترتیب در این فلسفه سعی میشه مصرف انرژی، مصرف آب، ضایعات تولید شده، مواد شیمیایی مورد استفاده و کربن ایجاد شده رو به حداقل رسوند.
جنبه‌های اخلاقی: توجه بیشتر به حقوق کارگران فضای اخلاقی‌تری در جامعه ایجاد می‌کنه که مزایای اون رو میشه در بقیه بخش‌های جامعه هم مشاهده کرد.
تولید محصولات با کیفیت: تمام جنبه‌های مد پایدار باعث میشه محصولات با کیفیت‌تری تولید بشن و از این جهت میتونه در طولانی مدت هزینه‌های افراد رو کاهش بده.
تغییر الگوی مصرف به مد پایدار
در این بخش به مواردی اشاره می‌کنیم که با در نظر گرفتن اون‌ها میتونید بر اساس مد پایدار زندگی کنید.
کمتر خرید کنید: پیروی نکردن از ترندهای روز و خرید کمتر پوشاک میتونه به حفظ محیط زیست کمک کنه. به همین جهت باید محصولات با کیفیت‌تری بخریم تا بتونیم برای مدت بیشتری از این لباس‌ها استفاده کنیم.
استفاده از محصولات دست دوم: اگر چه هنوز بسیاری از افراد استفاده از پوشاک دست دوم رو نمی‌پسندن، ولی طرفدارهای محیط زیست این کار رو برای خودشون افتخار میدونن و سعی می‌کنن این فرهنگ رو در بین افراد جا بندازن.
از لباس‌های خودتون نگهداری کنید: یکی دیگه از مواردی که میتونه طول عمر مفید پوشاک شما رو افزایش بده، نگهداری مناسب و اصولی از اون‌هاست. برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در این مورد میتونید از مقاله نگهداری اصولی از پوشاک استفاده کنید.
از تولید کننده‌های محلی خرید کنید: خرید پوشاک از تولید کننده‌های محلی حداقل دو مزیت عمده داره. اولا اقتصاد محلی رو رونق میده و از این جهت به انسجام جوامع محلی کمک می‌کنه.
دوم اینکه با این کار نیاز به حمل محصولات به مناطق دورتر کاهش پیدا می‌کنه و انرژی استفاده شده در این فرایند کاهش داده میشه.
قرض دادن لباس: یکی دیگه از ترندهای محبوب در بین طرفداران مد پایدار اینه که لباس‌هاشون رو به هم قرض بدن. این کار مخصوصاً برای لباس‌هایی که کمتر مورد استفاده قرار میگیره خیلی پرکاربرده. برای مثال لباس عروسی که شاید هر فرد فقط یک بار در طول عمر خودش استفاده کنه، گزینه خوبی برای قرض دادن و قرض گرفتن از دیگرانه.
تعمیرات لباس رو یاد بگیرید: یاد گرفتن نحوه تعمیرات لباس باعث میشه بتونید مدت بیشتری از لباس‌های خودتون استفاده کنید و نیاز به خرید لباس‌های جدید رو کمتر می‌کنه.
انتقادات از مد پایدار
شاید تنها انتقاد قابل توجهی که از این فلسفه مدرن میشه، این باشه که در نظر گرفتن این موارد باعث میشه قیمت تمام شده پوشاک بیشتر بشه و هزینه‌های افراد رو افزایش بده.
اما طرفداران مد پایدار معتقدن با توجه به تمرکزی که بر کیفیت پوشاک در این فلسفه وجود داره و همچنین کاهش میزان خرید لباس، در طولانی مدت هزینه‌های افراد هم کاهش پیدا می‌کنه.
و در آخر با توجه به تغییرات اقلیمی توجه به مد پایدار کم کم به ضرورتی برای زندگی همه ما در میاد. فلسفه‌ای که هم به محیط زیست کمک می‌کنه و هم باعث میشه در جامعه‌ای اخلاقی‌تر و البته با هزینه‌های کمتر زندگی کنیم.
پس بهتره همه ما تا جایی که برامون امکان داره این موارد رو در نظر بگیریم.
